ถ้าจะมีหนังสือ 1 เล่มเกี่ยวกับการนอนที่จะทำให้คุณได้รู้เรื่องราวลงลึกไปถึงกลไกอะไรที่ทำให้เราต้องนอน ทำไมเราถึงง่วง แง่มุมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนอน ตอบคำถามได้ว่าทำไมคุณภาพการนอนของเราถึงแย่ เป็นมุมมองการเขียนที่ผ่านมุมมองจากนักกายภาพบำบัด และนักออกแบบผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับเครื่องนอนที่เข้าใจปัญหาการนอนเป็นอย่างดี ที่สำคัญอ่านง่ายเพลิดเพลินน่าติดตาม เป็นหนึ่งในหนังสือที่ผม (ผู้เขียนบทความนี้) อ่านตั้งแต่ชื่อหน้าปกหนังสือ ไปจนถึงย่อหน้าสุดท้ายรวดเดียว 3 ชั่วโมงจบ แล้วก็เตรียมเข้านอนในคืนนั้นได้อย่างไม่มีต้องคิดเพิ่มเติมแล้ว และผมพูดกับตัวเองว่าคืนนี้ “นอนดีกว่า”
คำพูดในใจนั้นของผมตรงกับชื่อหนังสือ “นอนดีกว่า” ของผู้เขียน คุณชวกิจ เก้าเอี้ยน (คุณเซ้ง) ที่ได้นำความรู้และประสบการณ์ตรงจากการออกแบบผลิตภัณฑ์เพื่อการนอนมาตลอด 13 ปี มาถ่ายทอดในรูปแบบที่เข้าใจง่าย อ่านแล้วสบายตา ไม่ยืดยาว เน้นเนื้อ และที่สำคัญคือมีประโยคที่ว่าคุณชวกิจบอกว่า “ถ้าง่วงระหว่างอ่าน ให้ปิดหนังสือไปนอนได้เลย” เป็นการเขียนที่ถ่อมเนื้อถ่อมตัว และตลอดเนื้อหาในหนังสือได้อธิบายพื้นฐานการนอน ทฤษฎีการนอนให้เข้าใจง่าย ผ่านตัวหนังสือทุกประโยค ที่จะมีคุณค่ากับชีวิตผมมาก ๆ ตลอดจากนี้ไป และคุณค่านี้ผมจึงอยากชวนให้ทุกคนรับมันด้วย
เลือกอ่าน
เนื้อหาในบทความนี้
ความรู้สึกของผม (ผู้เขียนบทความ) หลังอ่านหนังสือ “นอนดีกว่า”
เนื้อหาในหนังสือ “นอนก่อนดีกว่า” มีอะไรบ้าง
หนังสือเล่มนี้เริ่มต้นด้วยคำถามง่าย ๆ แต่ลึกซึ้ง “ทำไมเราถึงต้องนอนหลับ?” และจากตรงนี้เองที่คุณชวกิจพาเราไปเจาะลึกกลไกการนอนทั้งพื้นฐานการทำงานของร่างกายมนุษย์ ผ่านทฤษฎีที่อธิบายออกมาให้อ่านแล้วเข้าใจได้ง่าย เนื้อหาหลักครอบคลุม วงจรการนอน ที่อธิบายว่าการนอนไม่ใช่แค่หลับตาแล้วเสร็จ เรื่อง นาฬิกาชีวิต (Circadian Rhythm) ที่ทำหน้าที่เป็นตัวจับเวลาภายในร่างกาย บอกเวลาตื่น นอน และการทำงานของฮอร์โมนต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายสาร อะดีโนซีน ที่สะสมตลอดวันและทำให้เราง่วงนอน
โครโนไทป์ เป็นหัวข้อที่ทำให้ผมเข้าใจตัวเองมากขึ้น ผู้เขียนแบ่งคนออกเป็น 4 ประเภทตามสัตว์ คือ สิงโต หมี หมาป่า และโลมา ที่แต่ละประเภทมีรูปแบบการตื่นและนอนที่แตกต่างกัน ทำให้เราเข้าใจว่าทำไมบางคนถึงตื่นเช้าสดชื่น ขณะที่บางคนต้องใช้เวลาในการตื่นตัว ยังมีการอธิบายเรื่อง ฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการนอน อย่างละเอียด ตั้งแต่เมลาโทนิน คอร์ติซอล ไปจนถึงฮอร์โมนเพศต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพการนอน และสาเหตุต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับความผิดปกติของการนอนหลับ
รวมถึงเรื่องที่จับต้องได้อย่างการจัดท่านอน การยศาสตร์เกี่ยวกับการนอน การออกกำลังกายกับการนอน ไปจนถึงอุปกรณ์สำหรับการนอนว่าสำคัญอย่างไร และการบำบัดการนอนเราสามารถทำได้หรือไม่ในมุมมองของนักกายภาพบำบัดก็มีคำตอบให้คุณในหนังสือเล่มนี้ เพื่อท้ายสุดแล้วสุขนิสัยการนอนที่ดี
มุมมองเกี่ยวกับการนอนนักกายภาพบำบัดอย่างจะบอกคุณ
สิ่งที่ทำให้หนังสือเล่มนี้แตกต่างจากหนังสือการนอนทั่วไป คือเป็นรายปากกาจากมุมมองของนักกายภาพบำบัด และนักออกแบบเครื่องนอนที่คุณชวกิจนำมาใช้ในการอธิบาย เขาไม่ได้มองการนอนเป็นเรื่องแยกต่างหาก แต่เชื่อมโยงกับระบบกล้ามเนื้อ กระดูก และเส้นประสาท ซึ่งหนึ่งในสาเหตุก็มาจากอุปกรณ์การนอนที่เลือกใช้
เรื่อง อาการปวดกับปัญหาการนอน ที่อธิบายว่าทำไมเราถึงปวดตอนนอน และทำไมการนอนไม่ดีถึงทำให้ปวดมากขึ้น เป็นการอธิบายแบบวงจรที่ทำให้เราเข้าใจกลไกที่ซับซ้อนนี้ให้เข้าใจในภาพใหญ่ได้ มีการอธิบายเรื่อง ท่าทางการนอน นั้น ไม่ใช่แค่บอกว่าควรนอนท่าไหน แต่อธิบายถึงผลกระทบต่อกล้ามเนื้อและข้อต่อ พร้อมคำแนะนำการเลือกใช้เครื่องนอน ที่นอนที่เลือกตามสรีระของผู้นอน การเลือกหมอน ซึ่งเป็นมุมมองที่เราอาจจะไม่ได้เจอในหนังสือเกี่ยวกับการนอนที่อยู่ในตลาด
ตอบคำถามหลาย ๆ อย่างเกี่ยวกับการนอนที่ไม่เคยรู้
ถ้าให้ผมสรุปสิ่งที่ตกผลึกได้จากการอ่านหนังสือเล่มนี้ และคิดว่าคุณทุกคนจะได้มันไปเหมือนกัน ก็ต้องอธิบายก่อนว่า ตลอดชีวิตมาผมก็ได้ตั้งคำถามอะไรหลาย ๆ อย่าง ตั้งแต่ช่วงวัยรุ่น ทำไมถึงไม่อยากเข้านอนเร็วตามที่คุณแม่บอก จากที่เด็ก ๆ เราเป็นคนเข้านอนเร็วมาตลอดพอเข้าสู่วัยมัธยมปลายก็แทบไม่สามารถเข้านอน 3 ทุ่มได้อีกเลย ยิ่งเข้าสู่มหาลัยยิ่งหนักเข้าไปอีก
พอเข้าสู่วัยทำงานก็สงสัยอีก “ทำไมบางคนตื่นเช้าสดชื่นทำงานช่วงเช้า Productive มาก แต่บางคนตื่นเช้ามาทำไม่เอาอะไรเลย?” และทุกครั้งที่กินข้าวเที่ยงแล้วเกิดง่วงนั่งทำงานแบบตาลอย ก็ถามกับตัวเอง “ทำไมถึงง่วงหลังรับประทานข้าวเที่ยง?” ทั้ง ๆ ที่กลางคืนเรานอนมามากพอแล้ว วันหยุดบางวัน ตื่นสาย แล้วเราก็กินข้าวจนอิ่ม แล้วก็ง่วงนอนอีกรอบ What! ทั้งที่เพิ่งตื่นนอนมาไม่ถึง 3 ชั่วโมง ยังมีเรื่องกาแฟที่บ้างครั้งยิ่งกินแล้วยิ่งง่วง บางวันผมโหมทำงานอดหลับอดนอนหลาย ๆ แล้วไปนอนรวบทีเดียว แบบนี้จะได้ผลไหม
คำถามพื้นฐานเกี่ยวกับการนอนที่เกิดขึ้นในใจพวกนี้ ได้ถูกตอบให้เข้าใจทั้งหมด ผ่านแนวทางการอธิบายที่ผู้เขียนได้ถึงมากจากคำถามเหล่านี้นำมาอธิบายเป็นทฤษฎี ให้เราได้เข้าใจร่างกายเรามากยิ่งขึ้น
แอบเล่าเนื้อหาส่วนที่ผมชอบที่สุด
ถ้าจะให้คัดเนื้อหาส่วนที่ผมชอบที่สุดในหนังสือเล่มนี้ ก็คงจะเป็นส่วนที่เกี่ยวกับ “อาการนอนไม่หลับ” หรือ “โรคนอนไม่หลับ” ตามที่ผู้เขียนเรียก เพราะผมเองเป็นคนนึงที่ต้องประสบกับมันมาอยางยาวนาน ตั้งแต่เริ่มเข้าวัยทำงานก็นอนหลับไม่ดีตลอดมา นอนไม่หลับบ้าง นอนหลับมากเกินบ้าง สลับกันไปมา ตลอดเนื้อหาทั้ง 15 หน้าที่เขียนเกี่ยวกับอาการนี้ ทำให้ผมได้ตระหนักถึงมุมมองบางอย่างที่เกิดขึ้นกับตัวผมได้ว่า สิ่งที่เกิดขึ้นตัวผมมันมีสาเหตุมีที่มาที่ไปว่าผมไปทำอะไรมา จนลงเอยกับอาการตั้งกล่าว และก็ได้รู้ว่าต้นเหตุของ ว่ามันคืออะไร แม้ในวันนี้ วันพรุ่งนี้ผมอาจจะยังแก้ไขมันไม่ได้ แต่เมื่อรู้รากของสาเหตุจริง ๆ มันก็ทำให้ผมอยากที่จะปรับสุขนิสัยการนอนให้ดียิ่งขึ้น ปรับวิธีการดำเนินชีวิตในระหว่างวัน เพื่อที่วันหนึ่งผมจะหายขาดกับอาการดังกล่าว
หนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับใครบ้าง
หากพูดแบบทั่วไปคงต้องบอกว่าหนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับทุกคนที่ต้องนอน และมนุษย์ทุกคนต้องนอนหนังสือเล่มนี้จึงเหมาะกับทุกคน และผมมั่นใจว่าแม้คุณไม่มีปัญหาการนอนใด ๆ ในวันนี้ แต่ในวันหนึ่งวันใดปัญหาเกี่ยวกับการนอนเกิดขึ้นคุณก็จะสามารถเข้าใจสาเหตุของมันได้ทันที คุณจะสามารถปรับแก้ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งจะต่างกับปล่อยให้อาการนอนไม่ดีเกิดขึ้นนาน ๆ ต้องใช้เวลานานกว่าสุขนิสัยการนอนจะดียิ่งขึ้นได้แต่หากจะให้ระบุลึกลงไปผมก็ขอจัดกลุ่ม Must-read เอาไว้ 5 กลุ่มดังนี้
-
คนที่มีปัญหาการนอน : ไม่ว่าจะเป็นนอนไม่หลับ นอนแล้วไม่สดชื่น หรือตื่นบ่อยกลางคืน จะได้เข้าใจสาเหตุและหาทางแก้ไขที่ถูกต้อง
-
คนทำงานเป็นกะหรือเปลี่ยนเขตเวลาบ่อย : จะเข้าใจวิธีจัดการกับนาฬิกาชีวิตที่แปรปรวน และวิธีปรับตัวให้เหมาะสม
-
พ่อแม่ที่ต้องจัดการกับการนอนของลูก : โดยเฉพาะลูกวัยรุ่นที่ชอบนอนดึก จะเข้าใจว่านี่เป็นเรื่องปกติทางชีววิทยา ไม่ใช่ความเกเร
-
คนที่สนใจสุขภาพและต้องการเข้าใจร่างกายตัวเอง : จะได้มุมมองใหม่เกี่ยวกับการนอนที่ไม่ได้เป็นแค่การพักผ่อน แต่เป็นการลงทุนกับสุขภาพ
-
ผู้ที่ทำงานด้านสุขภาพหรือดูแลผู้ป่วย : จะได้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการนอนในมุมของนักกายภาพบำบัด
ความรู้สึกของผม (ผู้เขียนบทความ) หลังอ่านหนังสือ “นอนดีกว่า”
สำหรับผมเองที่เป็นนักเขียน ต้องอ่านหนังสือ (ซึ่งส่วนใหญ่แนวเนื้อหาหนัก ๆ ) เก็บไปเป็นไอเดียในงานเขียนอยู่ทุกวัน การได้อ่านเล่มนี้ก็เหมือนได้มีช่วงเวลาพักร้อนเพราะหนังสือเล่มนี้เขียนด้วยภาษาง่าย ๆ ไม่ใช้คำศัพท์ยากเกินไป และมีการเว้นระยะห่างที่อ่านสบายตา ทำให้ไม่รู้สึกหนักหรือน่าเบื่อ ไม่ได้เขียนในแนว “สั่งสอน” แต่เขียนเหมือนเพื่อนคุยด้วย มีประโยคที่ว่า “ง่วงแล้วใช่ไหม ไปนอนก่อนได้นะครับ” ปิดท้ายบท
และการถ่ายทอดเรื่องพื้นฐานของการนอนที่ดีโดยผ่านแนวคิดที่ไม่ได้หมายถึงแค่การเข้านอนเร็ว แต่หมายถึงการให้ความสำคัญกับการดำเนินชีวิตตลอดวัน เพราะมันส่งผลกับคุณภาพการนอน เอาจริง ๆ ผมอยากจะตีมือตัวเอง เพราะระหว่างที่ผมเขียนบทความนี้ เวลาก็ปาเข้าไปเที่ยงคืนกว่าแล้ว สงสัยว่าหลังจากนี้ผมคงต้องฝึกสุขนิสัยการนอนของผมให้ดียิ่งขึ้น เปลี่ยนแนวคิดมาเป็นตื่นมาทำตอนเช้าก็ได้ใช้เวลาเท่ากัน ดีกว่าใช้วิธีฝืนทำให้เสร็จ ผมหวังว่าเนื้อหาในวันนี้จะทำให้คุณได้อยากหยิบหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาอ่าน ถือว่าเชิญชวนทุกคนให้อ่านจริง ๆ และท้ายสุดสำหรับคืนนี้ผมไป "นอนก่อนดีกว่า"
